به گزارش پایگاه خبری آهن‌نیوز، طی سال‌های اخیر یکی از چالش‌های اصلی که صنایع مختلف از جمله فولاد درگیر آن بودند، بحث ناترازی شدید انرژی بوده که منجر به تحمیل ضرر زیادی به تولیدکننده‌ها شده است.
این در حالی است که صنعت فولاد وابستگی زیادی به گاز داشته و این صنعت بر مبنای ذخایر ارزان انرژی در واقع شروع به توسعه کرد، اما در حال حاضر این مزیت نه تنها کم رنگ شده بلکه تبدیل به یک معضل بزرگ برای کارخانه‌داران شده و از سوی دیگر با توجه به سرمایه‌گذاری‌های انجام‌نشده در صنعت برق و گاز ظرف سال‌های گذشته، ترمز توسعه صنایع نیز روز به روز بیشتر کشیده می‌شود.
در این رابطه بهمن آرمان استاد دانشگاه و کارشناس ارشد مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با آهن‌نیوز، مسئله کمبود گاز در ایران را بسیار پرسش‌برانگیز عنوان کرده و گفت: چگونه ممکن است کشوری که حتی به نظر می‌رسد ذخایر گازی آن بیش از روسیه است و در مقام نخست دنیا در بخش گاز است، قادر نیست گاز مورد نیاز مردم و صنایع خود را تأمین کند؟!
وی با این مقدمه که یک زمانی در اواخر دهه ۶۰، ایران توان تامین حتی ۶۰۰ مگاوات برق را در شبکه ملی نداشت اما با تدبیر درست دولت در دوره سازندگی، با احداث ۴ سدِ کارون ۳ و ۴، مسجد سلیمان و گتوند، توان تامین ۷۰۰ مگاوات برق و تزریق آن به شبکه ملی را پیدا کرد، به تشریح این موضوع پرداخت.
این کارشناس ارشد مسائل اقتصادی در این راستا با اظهار تاسف از این که از نیمه‌های دوران ریاست جمهوری خاتمی، دیگر برنامه توسعه اقتصادی در اولویت نخست دولت‌ها نبود، بیان کرد: در حال حاضر کشور به مرحله‌ای رسیده که وزارت نیرو، شرکت‌های تولیدکننده فولاد را وادار به ایجاد نیروگاه‌های تامین انرژی کرده در حالی که هیچ کجای دنیا چنین درخواستی از کارخانه‌دار نمی‌شود.
آرمان در ادامه افزود: در واقع این موارد، خدماتی است که دولت یا بخش خصوصی فعال در این زمینه باید در آن سرمایه‌گذاری کنند.
به گفته وی اما در سال‌های اخیر بخش خصوصیِ ساخت و تولید نیروگاه برق، با توانیر یا وزارت نیرو هیچ قرارداد جدیدی امضا نکرده چراکه توانیر توان پرداخت مطالبات آن‌ها را نداشته و شرکت خصوصی نیز برق را باید با قیمتی خریداری کند که صرفه اقتصادی ندارد بنابراین اقدام به سرمایه‌گذاری نمی‌کند.
به گفته این فعال اقتصادی، خیلی از هلدینگ های پتروشیمی طرح‌های توسعه خودشان را به حالت تعلیق درآورده‌اند؛ به دلیل اینکه با گازی که قیمت آن چهار برابر منطقه است چطور می‌توان تولید اقتصادی داشت؟
آرمان ریشه این مسئله را در شیوه سیاستگذاری‌ها دانست و افزود: برنامه مصرف طوری تنظیم شده که مصرف گاز در بخش خانگی به حد ۵۰۰ میلیون مترمکعب در روز رسیده است که این، یک رقم وحشتناکی است.
وی ادامه داد: این در حالی است که مصرف گاز در بخش صنایع پتروشیمی که بزرگترین صنعت ارزآور و گازبر است، از ۸۴ میلیون متر مکعب در روز تجاوز نمی‌کند یا در صنایع فولاد بیشتر از ۳۵ میلیون مترمکعب در روز گاز مصرف نمی‌شود.
به گفته این اقتصاددان، در هیچ کشوری دیده نشده که مصرف خانگی بیشتر از مصارف صنعتی بوده و قیمت گاز طبیعی صنایع به ۱۶/۴ سنت در هر دلار رسیده باشد در صورتی که میانگین آن در منطقه خلیج فارس و شمال آفریقا دو و نیم سنت است در صورتی که در گذشته متناسب با نرم جهانی بود.
این مدیر اسبق فولاد مبارکه در مورد گاز صنایع فولادی نیز تصریح کرد: تا پیش از این، هزینه انرژی برای تولید هر تن فولاد خام در ایران در دو فولادساز بزرگ یعنی مبارکه و فولاد خوزستان، تقریبا متناسب با نرخ آن در منطقه و حدود ۹ سنت در هر تن بود اما در حال حاضر به ۱۶/۴ سنت برای تولید هر تن فولاد در ایران رسیده است. یعنی تقریبا دو برابر آن چیزی که در منطقه وجود دارد.
وی این محدودیت را در حالی ترمز توسعه فولاد دانست که صنعت فولاد ایران دارای مزیت‌های خوبی از جمله توان تولید بومی ۸۵ درصد قطعات یدکی آن و وجود صفر تا ۱۰۰ زنجیره تولید فولاد از مواد معدنی تا کالای نهایی در کشور، است. این در حالی است که تعداد زیادی از تولیدکننده‌های فولاد دنیا از جمله ژاپن با ۹۳ میلیون تن و کره جنوبی با ۷۴ میلیون تن تولید فولاد یا بیشتر کشورهای اروپایی واردکننده سنگ آهن مورد نیاز خود و وابسته و به کشورهای خارجی هستند.
این مدیر اسبق فولاد مبارکه در رابطه با سیاست‌های اشتباه در زمینه برنامه انرژی کشور هشدار جدی داد و گفت: صحبت اخیر مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران مبنی بر این که اگر سرمایه‌گذاری در پارس جنوبی انجام نگیرد، از ۴ سال دیگر، هر سال یک فاز پارس جنوبی را از دست می‌دهیم، و این که در حال حاضر بدون گاز وارداتی از ترکمنستان، کشور فلج می‌شود، یک فاجعه برای بخش انرژی است.
به گفته این فعال اقتصادی در همین لحظه فقط ۱۸ میلیون مترمکعب گاز طبیعی که به آن گاز مشعل گفته می‌شود در خوزستان در حال سوختن است، در حالی که در این ۴۴ سال می‌شد اقدام به طرح‌هایی مانند جمع‌آوری گاز همراهِ نفت یا فلر و تبدیل آن به گاز مایع و گوگردزدایی از آن کرده و وارد خط سراسری انرژی و تامین بخشی از آن کرد.
آرمان در رابطه با علل کاهش تدریجی توان تولید گاز در کشور در سال‌های اخیر اظهار کرد: این مسئله ریشه در مسائل سیاسی و روابط خارجی، نپذیرفتن FATF و نداشتن روابط سیاسی در فرآیند نقل و انتقال انرژی داشته که منجر شده در حال حاضر به جای حل مسئله به شرکت‌های فولادی اعلام کنند که باید در بخش گاز، معدن، آب سرمایه گذاری و برای برق نیروگاه بسازند.
این کارشناس ارشد اقتصادی معتقد است: با این تفاسیر دولت باری که باید خود تحمل کند را بر دوش مردم نهاده چرا که پتروشیمی و فولاد، شرکت‌های بزرگ فعال در بازار سرمایه هستن که مردم سهادار اصلی آن‌ها است. بنابراین طبق برآورد محافل بین‌المللی این قطعی گازی ضرری در حدود یک و نیم میلیارد دلاری خسارت به صنعت فولاد ایران وارد کرده که در اصل زیان آن به مردم می‌رسد.
انتهای خبر/ ف
نظر شما