به گزارش خبرنگار آهن نیوز؛ در ماه‌های اخیر، نمایندگان روسیه و ایران در سخنان اخیر خود تماس‌های فشرده دو کشور را بسیار مثبت توصیف کرده و سفرها، دیدارها و مذاکرات مقامات دو کشور را اراده ثابت و تزلزل‌ناپذیر این کشورها در راستای شکل دادن به "عصر جدید" همکاری استراتژیک سودمند متقابل، از جمله در حوزه اقتصادی ارزیابی کردند. جمهوری اسلامی دهه‌هاست که تحت تحریم‌های اقتصادی تحمیل شده توسط به اصطلاح «جامعه بین‌المللی» زندگی کرده است. روسیه اکنون با تحریم‌های بی‌سابقه‌ای از سوی غرب مواجه است و به کشوری پیشرو در محدودیت‌های اقتصادی تبدیل شده که تا به حال بر هر کشوری همزمان اعمال شده است.
تهران با نشان دادن تمایلی دوستانه نسبت به توسعه و تقویت روابط با روسیه، از مسکو دعوت کرد تا تجربیات خود را در غلبه بر محدودیت‌های غیرقانونی اعمال شده توسط کشورهای غربی به اشتراک بگذارد. تهران همچنین بر لزوم هماهنگی موثر در مقابله با تحریم‌های یکجانبه اخیر چند کشور به ویژه آمریکا علیه کشورهای مستقل تاکید کرد.
احمد اسدزاده، معاون وزیر نفت ایران در مراسم هفته انرژی روسیه در مسکو تاکید کرد: تحریم‌ها علیه روسیه جنایت علیه بشریت است، اما فرصتی برای انسجام بیشتر ایجاد می‌کند. احمد اسدزاده برای مقابله با محدودیت‌های غرب در بازار انرژی روسیه خاطرنشان کرد که گازپروم می‌تواند از ایران برای انتقال گاز به همسایگان ایران استفاده کند. همسایگان ایران بازار بزرگی از مصرف کنندگان گاز هستند. برای گازپروم، این یک فرصت بزرگ برای صادرات گاز خود به همسایگان ایران از طریق ایران است. به عنوان نمونه ای از یک کشور، پاکستان مصرف کننده بزرگ گاز است.
همانطور که قبلا گزارش شده بود، روسیه و ایران قراردادهای انرژی به ارزش ۴۰ میلیارد دلار منعقد کرده‌اند، اما جزئیات آن هنوز فاش نشده است. با این حال، در اوایل اکتبر، معاون نخست وزیر روسیه، الکساندر نواک، توضیحاتی در این باره ارائه کرد و گفت که روسیه و ایران در حال کار بر روی تنظیم قراردادهای نقطه ای برای عرضه نفت و گاز هستند که انتظار می رود تا پایان سال جاری امضا شود. در فاز اول حجم آنها می تواند به ۵ میلیون تن نفت و ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز در سال برسد.
پتانسیل ایران به عنوان یک کشور ترانزیتی برای صادرات گاز روسیه اخیرا توسط مرتضی شاه میرزایی معاون وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران مورد ارزیابی قرار گرفت و خاطرنشان کرد که این کشور هر آنچه را که برای همکاری با شرکت‌های انرژی روسیه نیاز دارد در اختیار دارد. به ویژه محصول خام فدراسیون روسیه قابل حمل به کشورهای حاشیه خلیج فارس است.
به عنوان بخشی از تفاهم نامه همکاری انرژی که در تابستان توسط نمایندگان گازپروم و شرکت ملی نفت ایران امضا شد، امکان انجام عملیات سوآپ برای ارسال به ایران مورد بحث قرار گرفته است. با توجه به موقعیت جغرافیایی خود، ایران می‌تواند با دور زدن مرحله تولید LNG، دسترسی گاز روسیه به بازارهای پاکستان و هند را با خط لوله تسهیل کند. این نه تنها کارایی پروژه‌های خط لوله در منطقه را افزایش می‌دهد، بلکه سه تامین کننده اصلی روسیه، ایران و ترکمنستان را نیز گرد هم می‌آورد. و در حالی که هنوز خیلی زود است که بگوییم بازار گاز پاکستان و هند از نظر ظرفیت با بازار چین قابل مقایسه است که گازپروم قبلاً خود را به آن تغییر داده است.
بحران انرژگی پاکستان و زغالسنگ ایران
در روزهای اخیر خبری مطرح شد مبنی براینکه بحران گاز در کشور پاکستان باعث شده تا ایران به سراغ صادرات زغالسنگ به این کشور برود و بتواند از این مسیر درآمد ارزی داشته باشد، اما این در حالی است که حوزه زغالسنگ در ایران با چالش‌های بسیار مواجه بوده و بخشی از نیاز کشور به صورت وارداتی تامین می‌شود.
پاکستان در دوراهی قرار دارد که به موجب آن امنیت انرژی این کشور باید به مقرون به صرفه‌ترین راه ممکن تضمین شود تا حل و فصل پایدار بحران‌های اقتصادی-مالی خود را آغاز کند. الکساندر نواک معاون نخست وزیر روسیه در مصاحبه‌ای مبسوط گفت، احتمال سوآپ گاز ایران با پاکستان وجود دارد. او همچنین گسترش زیرساخت‌های کنونی در آسیای مرکزی را به افغانستان و کشور همسایه آسیای جنوبی پیشنهاد کرد. هرچند به‌دلیل معضل امنیتی خطرناک پاکستان و طالبان، بعید به نظر می‌رسد که این سناریو به این زودی‌ها عملیاتی شود. بنابراین ارزش بررسی را دارد، اما تنها در صورتی که پاکستان اراده سیاسی داشته باشد.
اما تحولات اخیر در اوایل آوریل، پتانسیل ژئواستراتژیکی پاکستان که قبلاً امیدوارکننده بود را خنثی کرد. در واکنش به تصمیم رژیم تازه روی کار آمده برای بازگرداندن کشور خود به نقش سنتی خود به عنوان یک دست همراه آمریکا، روسیه مجبور شد استراتژی کلان خود را با جایگزینی ایران به جای پاکستان به عنوان شریک اصلی کند.
اما مسکو همچنان از اهمیت بازار رو به رشد انرژی پاکستان آگاه بوده و به همین دلیل متعهد به رسیدن به نوعی توافق است. برای این منظور، نواک فقط دو پیشنهاد خود را در مورد چگونگی صادرات گاز روسیه به پاکستان را مطرح کرد. از آنجایی که ساخت یک خط لوله گاز از طریق افغانستان برای آینده قابل پیش‌بینی غیرواقعی است و در هر صورت توسعه آن زمان زیادی می‌برد، تنها گزینه مناسب سازماندهی سوآپ گاز ایران است. این می‌تواند در یک چارچوب زمانی نسبتاً بسیار سریعتر انجام شود، اما تنها در صورتی که پاکستان اراده سیاسی برای انجام این کار داشته باشد.
بنابراین، پاکستان در یک دوراهی دردناک قرار دارد که به موجب آن امنیت انرژی این کشور که باید به مقرون به صرفه ترین راه ممکن تضمین شود تا حل و فصل پایدار بحران های اقتصادی-مالی خود را آغاز کند. اسلام‌آباد نمی‌تواند از مسکو بالاتر از سقف قیمتی واشنگتن نفت بخرد، همانطور که نمی‌تواند از تهران گاز بخرد بدون اینکه مجازات شود. برای همه مقاصد، بهبود اقتصادی و مالی پاکستان در گرو حل این معضل است، زیرا تنها روسیه و ایران می‌توانند ابزار مقرون به صرفه را برای تضمین امنیت انرژی این کشور به عنوان اولین گام برای بهبود ساختاری پایدار آن کشور فراهم کنند. عمران خان، نخست‌وزیر پیشین، قبلاً اعلام کرده بود که در برابر فشارهای خارجی، منافع ملی و عینی پاکستان را در اولویت قرار می‌دهد، دقیقاً مانند هند.
در مجموع پاکستان بعنوان یکی از واردکنندگان اصلی انرژی که به دلیل افزایش قیمت آن بشدت متضرر شده است، به دنبال راهی برای بحران انرژی خود است که قطعا واردات زغالسنگ از ایران نمی تواند آن را حل کند. از همین روی باید بر رو انتقال انرژی پایدار از روسیه و ایران باشد که در قرارداد اخیر دو کشور نیز به آن اشاره شده است.
انتهای خبر/
نظر شما