به گزارش خبرنگار پایگاه خبری آهن‌نیوز؛ صنعت فولاد ایران که یکی از ارکان اصلی اقتصادی کشور به شمار می‌آید، در سال‌های اخیر با چالش‌های متعددی روبرو بوده است. از عدم تعادل در عرضه و تقاضا گرفته تا حضور گسترده واسطه‌ها و دلال‌ها که سهم زیادی از سود را در این صنعت می‌برند. کارشناسان این حوزه بر این باورند که این وضعیت می‌تواند مشابه به وضعیت صنعت خودرو باشد که محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، در خصوص آن اشاره کرده و از «لاتاری» بودن این صنعت خبر داده است. اما سوال اینجاست که آیا صنعت فولاد هم در ایران تحت تاثیر چنین ساز و کارهایی قرار دارد؟
حضور دلال‌ها در بازار فولاد ایران
بر اساس آمارهای موجود و گفته‌های فعالان صنعت فولاد، یکی از مسائل مهمی که این صنعت با آن مواجه است، وجود دلال‌ها و واسطه‌ها در زنجیره عرضه فولاد است. بسیاری از تولیدکنندگان بزرگ فولاد در ایران از جمله فولاد مبارکه اصفهان به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان ورق فولادی کشور، بارها نسبت به واردات بی‌رویه ورق از کشورهایی چون چین و حضور دلال‌ها در بازار هشدار داده‌اند. این واردات که بدون توجه به نیاز واقعی بازار صورت می‌گیرد، از سوی تولیدکنندگان داخلی به شدت نقد می‌شود.
دلال‌ها در این فرآیند نقش مهمی ایفا می‌کنند. آن‌ها با خرید محصولات فولادی در بورس کالا و یا از تولیدکنندگان داخلی، این محصولات را با قیمت‌های بالا به بازار عرضه کرده و در نهایت منافع زیادی از تفاوت قیمت‌ها کسب می‌کنند. یکی از کارشناسان صنعت فولاد که خواست نامش فاش نشود، در این باره گفت: «دلال‌ها با توجه به عدم رقابت واقعی و وجود سیستم‌های غیرشفاف در قیمت‌گذاری، به راحتی محصولات فولادی را از تولیدکنندگان می‌خرند و در نهایت با اعمال سودهای کلان آن‌ها را به مصرف‌کنندگان نهایی می‌فروشند.»
تفاوت قیمت‌ها و سوءاستفاده از نوسانات بازار
وجود این دلال‌ها باعث ایجاد تفاوت‌های قابل توجهی در قیمت محصولات فولادی می‌شود. در حالی که تولیدکنندگان بزرگ فولاد همچون فولاد مبارکه از افزایش قیمت‌ها در بورس کالا خبر می‌دهند، مصرف‌کنندگان نهایی که عمدتاً در بخش‌های ساخت و ساز و صنایع پایین‌دستی قرار دارند، از این نوسانات قیمت متاثر می‌شوند.
در همین رابطه، نایب رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران نیز اظهار کرده است: «یکی از مشکلات اصلی صنعت فولاد ایران، نبود شفافیت در قیمت‌گذاری و سیاست‌های نامشخص در عرضه محصولات است که باعث می‌شود دلال‌ها از هر تغییر کوچک در بازار سود زیادی ببرند. این نوسانات به‌ویژه در بخش‌های پرتقاضا مانند ورق فولادی مشاهده می‌شود.»
ورود وزارت صمت برای تنظیم بازار فولاد
وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) در واکنش به نگرانی‌های تولیدکنندگان فولاد نسبت به دلالی‌ها و افزایش واردات، اقدام به اتخاذ سیاست‌هایی کرده است. به تازگی وزیر صمت، سید محمد اتابک، در حاشیه نمایشگاه متافو از اقدامات این وزارتخانه برای جلوگیری از واردات بی‌رویه ورق فولادی از چین خبر داد و اعلام کرد که تصمیماتی در خصوص تخصیص گاز و برق به تولیدکنندگان فولاد اتخاذ خواهد شد تا از تاثیرات منفی دلالی‌ها کاسته شود.
این اقدامات اگرچه گامی مهم در مدیریت بازار فولاد به نظر می‌رسد، اما کارشناسان بر این باورند که تا زمانی که مشکلات زیرساختی در عرضه و تقاضا برطرف نشود، دلال‌ها همچنان به سودهای کلان خود ادامه خواهند داد. یکی از تحلیلگران اقتصادی در این خصوص بیان کرد: «مشکل اصلی این است که سیاست‌گذاری‌های بخش فولاد به‌ویژه در زمینه قیمت‌گذاری و واردات محصولات، به اندازه کافی شفاف نیست. این خلا باعث شده تا دلال‌ها بتوانند بدون نگرانی از نظارت‌های قانونی، بازار را به نفع خود دستکاری کنند.»
چالش‌های پیش‌رو: از عرضه ورق تا حمایت از تولید داخلی
در این شرایط، شرکت‌هایی مانند فولاد مبارکه که بخش عمده‌ای از تولید ورق فولادی کشور را به خود اختصاص داده‌اند، بر لزوم جلوگیری از واردات بی‌رویه و حمایت از تولید داخلی تأکید دارند. آن‌ها معتقدند که اگر حمایت‌ها از صنعت فولاد به‌ویژه در زمینه تأمین انرژی و زیرساخت‌ها افزایش یابد، می‌توان از دلالی‌ها جلوگیری کرد و صنعت فولاد را به جایگاه واقعی خود رساند.
در نهایت، مشکلات موجود در صنعت فولاد ایران، به‌ویژه در زمینه حضور دلال‌ها و واسطه‌ها، نیاز به اصلاح سیاست‌گذاری‌ها و اجرای برنامه‌های نظارتی دقیق‌تر دارد. در غیر این صورت، این مشکلات ادامه خواهند یافت و از دست دادن منابع عظیم مالی و اقتصادی نیز به بحران‌های جدی‌تری در این صنعت منجر خواهد شد.
انتهای پیام/ م
نظر شما